...
1.
Hồi nhỏ có lần tôi đi nhổ răng ở bệnh viện. Hôm ấy tôi đã nhổ 3 cái răng hàm, ba cái răng liền tù tì. Vấn đề là tôi nhổ ba cái răng ấy vì nó bị sâu, khi nó chưa hề lung lay, và không có thuốc tê, vâng, không có thuốc tê nghĩa là rất đau. Vị bác sĩ nhổ răng cho tôi còn phải thốt lên là chưa thấy thằng nhỏ nào lì như thằng này. Ông cũng quen thân với ba mẹ tôi, tiếc là sau này, khi lớn lên tôi lại đánh thằng con quí tử của ông bác sĩ ấy một trận tơi bời và hai gia đình đã trở nên gây hấn luôn từ đó.
Mà thôi, ấy là chuyện khác, quay lại chuyện nhổ răng. Hồi ấy hình như vẫn còn thời bao cấp, cứ nhổ một cái răng thì tôi có 1.5 lon sữa đặc một ngày và liên tiếp trong 3 ngày, hôm ấy tôi nhổ 3 cái răng nên mẹ tôi lãnh một lúc mười mấy lon sữa, xách muốn không nổi. Chúng tôi đem ra chợ bán số sữa ấy và cả nhà được ăn tươi mấy ngày liền. Công nhận là hồi nhỏ tôi lì thiệt.
2.
Lúc đi lang thang giữa miền tây, hình như lòng vòng Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, tôi có đi qua một cái nghĩa trang liệt sĩ. Đây là một nghĩa trang rất đặc biệt. Tôi thích tấm bảng ngay cổng chào, nó được làm rất đơn giản nhưng đầy nghệ thuật. Nếu bạn đi từ phía này đến, bạn sẽ đọc thấy dòng chữ: “Sống Vĩ Đại” trên tấm bảng, nhưng nếu bạn đi phía kia lại, bạn sẽ đọc thấy dòng chữ: “Chết Anh Hùng” cũng trên tấm bảng ấy.
Tôi thích tấm bảng trên cổng chào ấy, cái cách nó thể hiện hai chiều và dòng chữ trên ấy. “Sống vĩ đại, chết anh hùng”. Không cần phải “Tổ Quốc Ghi Công”, hay “Đời Đời Nhớ Ơn…”. “Sống vĩ đại, chết anh hùng” là câu nói hay nhất để nói về những người nằm trong nghĩa trang ấy.
Khi nhớ về nghĩa trang ấy, tôi luôn tự hỏi mình rằng nếu tôi sinh vào thời chiến, liệu tôi có như những người đó không. Chắc chắn là có, tôi cũng sẽ “Sống vĩ đại, chết anh hùng”.
3.
Một người đã từng nhổ ba cái răng hàm không cần thuốc tê, một người dám “Sống vĩ đại, chết anh hùng” thì không thể sợ nhổ thêm một cái răng hàm nữa. Không sợ.
Không sợ. Không sợ. Không sợ
