1.
Tôi biết đến Tortuga lần đầu cách đây độ hơn 10 năm, khi đọc “Thuyền Trưởng Blood” (Rafael Sabatini). Tôi không thích lối viết của Rafael Sabatini lắm, nhất là cái kiểu kể chuyện dài dòng mà lại rất kiệm hình ảnh, nhưng tôi lại thích cốt truyện của “Thuyền Trưởng Blood”. Từ một bác sĩ trở thành tên tử tù rồi biến thành một tên cướp biển khét tiếng nhưng rất hào hiệp và trượng nghĩa, và dĩ nhiên đó là một người tình rất lãng mạn của tiểu thuyết Âu châu.
2.
Quán Trống Đồng ngày xưa nằm ngay sau lưng sân khấu Trống Đồng, chỗ góc CMT8 và Nguyễn Du. Quán rộng mênh mông, bàn bằng sắt hoặc Inox lớn với ghế nhựa có lưng tựa hoặc không, quán có hai mái che lớn nhưng phần ngoài trời cũng rất rộng. Quán có bia hơi Sài Gòn hoặc bia chai, rượu tây cũng có mà rượu đế Long An cũng bán. Quán bình dân, đồ ăn cũng được, chủ yếu khách hay kêu món bò xào củ hành để uống bia, bia uống trong cái ly cối với một cục đá bự. Quán này do mấy người hùn, một trong số đó là nhà thơ Vũ Trọng Quang, người mà chúng tôi hay gọi là Vũ Quan Trọng.
Ngày xưa, những năm 199x, lúc còn siêng làm thơ tôi hay đến đây. Vào buổi chiều, nhất là sau năm giờ, quán rất đông, có khi chúng tôi ngồi riêng một bàn, cũng có khi tôi sà vào một bàn đang nhậu sẵn. Nhiều khách hàng của quán là giới văn nghệ, chủ yếu là dân viết lách, nhưng cũng có dân âm nhạc (như Sơn) hay dân hội họa, điện ảnh sân khấu… đa số đều quen biết nhau, hoặc giả chưa quen thì sau vài tuần bia sẽ quen. Không khí buổi chiều của quán như một cái đám cưới khổng lồ, mọi người uống bia rồi lại cầm ly bia đi từ bàn này sang bàn khác cụng với nhau, hoặc giả cãi vả nhau… luôn có tiếng đọc thơ, tiếng bình thơ, tiếng hát… xen lẫn tiếng chửi thề và những tiếng cười không ngớt.
Một lần tôi chứng kiến một trận đánh nhau, có cả Phan Hoàng, Lê Minh Quốc… tôi không nhớ chính xác lý do, nhưng đại khái bắt đầu là một cuộn tranh luận về thơ, nghệ thuật vị nhân sinh gì đó. Cũng vui. Đánh nhau xong lại uống bia, lại tiếp tục tranh luận.
Sau này quán dời về Lê Quí Đôn (?) tôi cũng không ghé nữa, một lần tôi uống với nhạc sĩ Thần Thanh Sơn và Trần Minh Phi, thấy quán mới nhỏ hơn, khách lạ nhiều quá, trông như một quán nhậu bình thường.
3.
Tôi định sẽ mở một quán rượu, cái tên quán thì hẳn rồi, chính là “Tortuga ”.
Điều đặc biệt của quán “Tortuga ” là tôi chỉ mở cửa cho dân văn nghệ sĩ, hoặc đã từng là văn nghệ sĩ, hoặc sắp trở thành văn nghệ sĩ. Tôi cũng không quan trọng chuyện buôn bán mấy. Khách có thể ghi sổ nợ, trả bằng một tác phẩm: tranh, bài hát, thơ, truyện ngắn, tạp bút… nếu là tiểu thuyết thì có thể đến uống nguyên năm. Nếu bạn chưa có tác phẩm để trả thì bạn vẫn được uống và trả bằng tiền công phục vụ tại quán cho ngày hôm sau….
Ở quán “Tortuga ” có những cái bàn lớn, to và dài như bàn hội nghị, ghế ngồi bằng nhựa có tựa lưng hoặc không. Ở quán “Tortuga ” chỉ bán bia hơi, rượu đế và món bò xào củ hành, có thể thêm đậu phộng da cá hoặc ít dưa cải chua cay để bắt bia. Bia sẽ đựng trong những vại to, có thể làm bằng gỗ để khi đánh nhau không gây thiệt hại.
Ở Quán “Tortuga ” bạn chỉ nói chuyện viết lách, thơ ca, nhạc, họa… bạn có thể thoải mái tranh luận và đánh nhau, có thể chia phe đánh nhau tưng bừng cũng được, miễn là sau đó bạn phải bắt tay nhau trước khi ra về. Những người tham gia đánh nhau không bị bắt đền mà sẽ phải hát một bài hát, đọc một bài thơ hoặc vẽ một bức tranh treo ở quán.
Đó là “Tortuga ”
4.
Nói chung tôi là kẻ hay mơ.
