...
1.
Tôi ghi trên FB thế này:
Hãy nhớ:
“Ta là nhanh nhất và mạnh nhất” / “Ta là nhanh nhất và mạnh nhất” / “Ta là nhanh nhất và mạnh nhất”… ít ra là trong cái đám gần 200 triệu tinh binh ngày xưa đã xuất phát cùng ta lúc bơi đi tìm trứng mẹ.
Và đời ta, từ đó bắt đầu với những tỉ lệ.
Tôi luôn tin rằng mọi tỉ lệ hay xác suất trong đời mình sau này đều chẳng có nghĩa lý gì khi ta đã vượt qua được cái tỉ lệ 1/200 triệu của ngày xưa ấy. Nói vậy cũng chưa hẳn. Qua rồi mới thấy, phía trước còn rất nhiều tỉ lệ, nếu qua được ốm đau bệnh tật, qua được ngã sông đắm đò hay đá đè cây ngã thì cũng chưa thể gọi là hết tỉ lệ. Chưa bao giờ ta hết phải đối mặt và vượt qua những tỉ lệ, vốn vô cùng khắc nghiệt kể từ ngày ta chỉ là một con tinh binh một đuôi bơi vào đời.
2.
Một hôm, bạn Thắm hỏi tôi rằng: “ngày nào cũng xổ số, vậy ngày nào cũng có người may mắn trúng số độc đắc à?”. Tôi nói không, không hề. Lâu lắm, một đôi tháng mới có một người trúng số độc đắc, mà nếu là độc đắc nguyên cặp thì đôi khi một vài năm mới có một người trúng. Nếu xét trên tỉ lệ tổng số vé số được bán ra hằng ngày thì tỉ lệ ấy rất nhỏ, có thể cũng tầm như tỉ lệ một tinh binh chui được vào trong trứng. Tất nhiên là tỉ lệ khắc nghiệt ấy không hề làm nản lòng hàng triệu người mua vé số hằng ngày, ai cũng nghĩ họ là một tinh binh nhanh nhất và mạnh nhất, ai cũng nghĩ tấm vé của mình là một cơ hội.
Cơ hội, đó chỉ là một phần của tỉ lệ.
3.
Trên đường tôi đi làm mới khai trương một quán café rất lớn và décor khá đẹp, tôi định bụng sẽ ghé nhưng mãi chưa ghé được vì nó nằm quá gần ngã tư và lại phía bên đường xe hơi, hơi bất tiện. Vài tháng sau đã thấy quán café ấy đóng cửa, rồi nó lại được sửa chữa lớn để biến thành một nhà hàng ẩm thực cao cấp. Cũng vắn số như cái quán café, nhà hàng ấy cũng chỉ cầm cự được chừng nửa năm. Bây giờ tất cả lại bị đập bỏ, người ta đang đào xuống khá sâu, tôi nghĩ rằng người ta sắp xây một cao ốc văn phòng ở chỗ ấy, vốn rất khó đễ tấp xe vào.
Theo một thống kê không chính xác, cứ 7 doanh nghiệp thành lập thì mới có một doanh nghiệp thành công. Theo tôi thống kê này không chính xác ở chỗ nó không định nghĩa rõ chữ “thành công” và không nói rõ là phép thống kê thực hiện trong thời gian bao lâu. Nếu thành công chỉ là sự sống còn, kinh doanh môi giới hoặc sản xuất phụ thuộc thì cũng coi như là không. Thành công thực sự phải là có uy tín trên thương trường, tạo ra nhiều việc làm và đóng góp sản phẩm thiết thực cho xã hội. Nếu xét tỉ lệ thành công đúng mức thì tỉ lệ đó phải là 1/100 hoặc cao hơn, có thể là 1/700 không chừng.
Khác với việc mua vé số, cơ hội thành công của một doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh không đơn thuần chỉ là may mắn, đó chính là lúc để người ta tin rằng “ta là nhanh nhất và mạnh nhất”.
4.
Cả nước đang thi đại học. Báo chí cũng nói nhiều, trên mạng cũng đầy thông tin nên tôi chẳng nói thêm chi nữa, chỉ khẳng định rằng việc tổ chức một kỳ thi mang tính quốc gia với bao nhiêu hệ lụy như vậy là một việc cực kỳ lạc hậu và lãng phí. Vâng. Cả nước ta ai cũng biết thế, chỉ có một vài người không biết mà thôi.
Cái tỉ lệ chọi mà thí sinh cả nước (và gia đình của các em) đang nỗ lực vượt qua ấy, nó không nên chỉ được xác định trong một kỳ thi, nó phải là một quá trình phấn đấu suốt cả 12 năm học của các em. Mà thậm chí là xa hơn, như đã nói ở trên, nó phải bắt đầu ngày khởi đầu, ngày các em là những tinh binh một đuôi vượt qua 200 triệu anh em để bơi đi tìm trứng mẹ cơ.
5.
Việc thi đậu vào đại học chỉ là một khởi đầu. Chỉ là một cơ hội.
Một cơ hội nhỏ như cầm một tờ vé số.
Hay một cơ hội nhỏ như được bơi vào đời.
