...
1.
Hồi nhỏ, tôi xem phim Những Ván Bài Lật Ngửa ở một cái rạp gần nhà tập thể, rạp Hưng Đạo. Mỗi khi có tập phim mới ra là tôi lại có dịp háo hức, chờ đợi. Tôi cũng định bon chen bán thuốc lá ở rạp phim đó nhưng không thành, tôi bị bọn bán thuốc lá trong rạp đánh cho một trận tơi bời nên đành từ bỏ ý định chiếm thị phần của chúng. Phim này, ngoài đại tá Nguyễn Thành Luân bất hủ đã làm nên tên tuổi lừng lẫy của Nguyễn Chánh Tín, có rất nhiều nhân vật rất hay, rất đặc trưng như: Lý Kai, Gã Đầu Bạc…nhưng tôi đặc biệt thích một nhân vật rất ít xuất hiện trong phim: Bảy Cầu Muối, một nhân vật xuất thân giang hồ, trung thành, có một vết sẹo dài trên mặt, kiệm lời và có tài phóng dao bách phát bách trúng.
2.
Chính vì mê Bảy Cầu Muối nên tôi tập phóng dao. Ở thành phố thì tôi ra một bãi biển vắng và tập phóng vào những cây dừa, ở quê thì tôi hay ra vườn chuối của bà nội tôi để phi dao. Bạn không thể dùng một con dao bình thường để phóng, bạn phải tự làm con dao ấy sao cho phần lưỡi dao phải nặng hơn chuôi dao một chút, sống dao thẳng và ngắn, mũi nhọn phải cân ngay chính giữa thân dao…
Tôi tập khá nhiều và cũng có thể coi là tương đối thuần thục đối với các mục tiêu cố định. Tôi bắt đầu tập với mục tiêu di động. Nạn nhân đầu tiên là con gà mái của bà nội tôi, một dao chết tốt. Bữa đó tôi ăn cháo gà mà không thấy ngon, vì bì bà nội chứi te tua. Một lần tôi phóng dao vào một cái thùng cà rem bằng gỗ của ông bán dạo, tôi bị trượt mục tiêu và chút xíu nữa là em trai tôi (đang chạy sau đó) trở thành nạn nhân. Tôi bỏ luôn trò phóng dao từ đó, nhưng dù sao tôi vẫn ngưỡng mộ Bảy Cầu Muối.
3.
Nói tiếp chuyện phóng dao. Tôi biết tất cả các sách của Mạc Can, tôi biết ông rất rõ, tôi xem ông làm ảo thuật, Tôi biết chỗ ông uống cà phê và các chỗ ông hay la cà, tôi từng xem ông đóng phim trong “Cải Ơi”. Khi ông bắt đầu viết, tôi biết rõ sự ra đời của “tấm ván phóng dao” nhưng tôi không đọc. Tôi luôn nghĩ rằng người ta tôn vinh nhà văn Mạc Can vì thương cảm trước cuộc đời thăng trầm nhiều biến cố của ông, vì cảm phục tấm lòng của ông đối với cuộc đời và nghiệp diễn, và có lẽ, vì tác phẩm của ông nó “đời” hơn tác phẩm của một nhà văn chuyên nghiệp. Tôi không muốn mình đánh mất sự yêu mến dành cho một Mạc Can – diễn viên, nếu làm quen với một Mạc Can – Nhà Văn.
Nhưng tôi đã lầm. Mạc Can - nhà văn, đáng để bạn làm quen hơn nhiều. Mạc Can nhà văn đã gom hết chữ nghĩa của mấy chục năm giang hồ nơi bến chợ, làng xóm, mái đình, hè phố, quán xá… để chuốt ra truyện, truyện của ông gần như không có yếu tố hư cấu, chỉ là chuyện kể của một lão già mà cuộc đời tài năng tưởng chừng được thả trôi theo số phận, nhưng không phải, hoàn toàn không phải, lão đang cưỡi trên số phận, tung vó và nước kiệu về cuối trời.
4.
Về số phận, nó rất bí ẩn, dù các thầy tử vi có hoạt động hiệu quả đến đâu thì cũng không thể làm rõ được hình dạng của nó. Tôi thường đi làm – trở về nhà cùng một lộ trình, gần như mỗi ngày. Từ lúc bắt đầu đi làm đến giờ đã hơn 15 năm. Mỗi khi đổi chỗ làm thì lại đổi một lộ trình và lại bắt đầu với lộ trình mới thêm vài năm nữa. Tôi thường quen với những thứ tôi nhìn thấy hoặc những việc sẽ diễn ra trên đường, đến nỗi thuộc lòng. Ví như, mỗi ngày đúng 8h30 sáng, tôi sẽ đến chỗ dừng đèn đỏ ấy khi chị bán thuốc lá bắt đầu kê viên gạch thứ 3 vào chân cái tủ thuốc ngay góc đường, và một anh (có lẽ là chồng chị), sẽ rồ ga lao xe máy vào giữa ngã tư đông người từ hướng đèn xanh, luôn luôn.
Tôi thường tự hỏi, liệu việc có tôi hay không có tôi có làm thay đổi điều gì hay không, câu trả lời là không. Chẳng có gì. Tôi cũng thường băn khoăn, hình như cuộc đời mình bắt đầu trượt theo một cái rãnh cố định, như một cái piston được lập trình để di chuyển như thế, cho đến lúc chấm dứt, không biến cố, không thăng hoa và ít dần cảm xúc.
5.
Bạn thấy tôi đánh số thế này là tôi đang cố dẫn bạn vào một chủ đề gì đấy, thôi thì nói luôn cho vuông nhé, chủ đề của hôm nay: Có thể bạn đang tung tăng trên lưng một con ngựa tên là Số Phận với một dây cương da và đôi giày đế sắt, như Mạc Can, hoặc có thể, như tôi, bạn đang ngày hai buổi trượt đều đều, ít cảm xúc và thăng hoa, trên một cái rãnh nhỏ, trong một cỗ máy khổng lồ, được gọi là Số Phận.
Xem thêm:
